نگاه آیت‌الله طالقانی به دنیا نگاه انسانی بود
تاریخ انتشار: ۱۹ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۷۴۰۲۹
ایسنا/اصفهان یک مفسر و پژوهشگر قرآن و نهج‌البلاغه با بیان اینکه آیت‌الله طالقانی را می‌توان الگوی یک نواندیش دینی نامید، گفت: نگاه ایشان به دنیا نگاه انسانی بود، به همه به چشم انسان و به‌عنوان فرزندان خود نگاه می‌کرد و می‌خواست همه را با اخلاق انسانیِ خوب هدایت کند.
محمدمهدی جعفری در گفت‌وگو با ایسنا ضمن اشاره به مهمترین ویژگی‌های آیت‌الله طالقانی(ره) و تأثیرگذاری وی در جامعه، اظهار کرد: آیت‌الله طالقانی قبل از هر چیز یک مصلح اجتماعی و یک نواندیش دینی بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی که از شاگردان آیت‌الله طالقانی به‌شمار می‌رود، افزود: بنابراین خصیصه بارز ایشان نواندیشیِ دینی و ترویج قرآن و اسلام به روشی جدید و با زبان قابل‌فهم برای جوانان بود و تأثیر وی بر روی جوانان و سایر مردم از همان روز نخست که به تهران آمدند و ترویج قرآن و نهج‌البلاغه را آغاز کردند تا هنگام درگذشت ایشان کاملاً محسوس بود. ایشان بعدها تفسیر «پرتوی از قرآن» را نوشتند و همه کتاب‌ها و سخنرانی‌های وی نشان می‌داد که اسلام را به شکل دیگری درک کرده و زبان قرآن را به‌خوبی فهمیده و خیلی خوب منتقل کرده‌اند و از این‌جهت بسیار تأثیرگذار بوده‌اند.
او با اشاره به راز محبوبیت آیت‌الله طالقانی تصریح کرد: ایشان اولاً هیچ‌گونه وابستگی به صنف و طبقه و گروهی نداشت و خود را در خدمت همگان میدانست و همه مردم، مسلمان و غیرمسلمان، شیعه و غیر شیعه را به چشم انسان نگاه می‌کرد و حتی افرادی را هم که به خدا اعتقاد نداشتند، به‌عنوان یک انسانی می‌نگریست که در شرایط خاصی قرارگرفته و از راه بیرون رفته‌اند نه اینکه آنها را کافر و نجس بداند. درواقع آیت‌الله طالقانی به همه به چشم انسان و به‌عنوان فرزندان خود نگاه می‌کرد و می‌خواست همه را با اخلاق انسانیِ خوب هدایت کند و از همین جهت همه مردم شیفته اخلاق انسانی و عدم وابستگی ایشان بودند و هم او را دوست داشتند و هم به او احترام می‌گذاشت.
این استاد تاریخ دانشگاه با تأکید بر اینکه آیت‌الله طالقانی یک الگوی روشنفکر دینی بود، ادامه داد: بعضی نمی‌توانند از موضوع روشنفکر برتابند و آن را ترکیبی متناقض می‌دانند و می‌گویند روشنفکر، دینی نمیشود و دینی، روشنفکر نمیشود و حال آنکه روشنفکر یعنی نواندیش، یعنی کسی که در یک چارچوب خاص قالبی حتی در چارچوب قالب دین فکر نمی‌کند و اندیشه او همیشه نو است و با جهانِ نو و طبیعت هماهنگ است و همچنین با فطرت انسانی همراه و هماهنگ است که آیت‌الله طالقانی نیز روی آن تأکید بسیاری داشت. ازاین‌جهت ایشان را می‌توان الگوی یک نواندیش دینی نامید و یا به تعبیری ایشان می‌تواند الگوی روشنفکر دینی نه‌تنها برای شیعیان، بلکه همه ادیان تلقی شود.
این مفسر و پژوهشگر قرآن و نهج‌البلاغه با اشاره به شخصیت آیت‌الله طالقانی در مواجهه با مسائل دنیوی، گفت: آیت‌الله طالقانی شناخت کاملی نسبت به دنیا داشت و پیوسته در زمینه مباحث تاریخی و اجتماعی و سیاسی مطالعه می‌کرد و لذا به دنیا به دید انسانیت نگاه می‌کرد، یعنی این‌طور نبود که مثلاً بلوکی را که خارج از اسلام بود پلید بداند، بلکه تنها مخالفت و نفرت ایشان از کسانی بود که می‌خواهند انسان‌ها را به استعمار و استثمار درآورند. در غیر این صورت نسبت به همه مردم یعنی مسلمان و غیرمسلمان با دیدگاه انسانیت نگاه می‌کرد و نسبت به هیچ‌کس نفرت نداشت و همیشه همراهِ همه مظلومین جهان بود در هر کجا که مورد ظلم واقع‌شده باشند. ایشان یاور مظلوم و خصم ظالم بود و ازاین‌جهت نگاهشان به دنیا نگاه انسانی بود.
جعفری در پاسخ به اینکه استفاده از اندیشه‌های آیت‌الله طالقانی در جامعه امروز تا چه اندازه می‌تواند برای مردم و مسئولان راهگشا باشد، تصریح کرد: اگر ما بتوانیم اندیشه‌های واقعی ایشان را درک کرده و آنها را به شکلی جذاب و نو ترویج کنیم بسیار مؤثر خواهد بود؛ یعنی جامعه بحران‌زده ایران می‌تواند از روش ایشان و از اندیشه‌ها و باورهای ایشان کاملاً استفاده کند، به شرطی که ما بتوانیم آن را به‌خوبی و جذاب ترویج کنیم که در این خصوص الحمدالله برنامه‌هایی با عنوان کتاب‌خوانیِ آیت‌الله طالقانی در حال برگزاری است و به‌زودی آثار ایشان به‌صورت دیجیتالی در سایت معینی به نام طالقانی و زمانه ما و کتابخانه طالقانی منتشر خواهدشد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: آیت الله طالقانی آيت الله سيدمحمود طالقاني استانی فرهنگی و هنری نهج البلاغه آیت الله طالقانی قرآن و نهج البلاغه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۷۴۰۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شهید مطهری با روحیات و نیازهای نسل جوان آشنایی کامل داشت
به گزارش خبرگزاری مهر آیت الله حسین مظاهری از مراجع تقلید پیامی به مناسبت هجدهمین دوره همایش حکمت مطهر صادر کرد. متن این پیام به این شرح است:
بسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم
قال الله سُبحانَه وتَعالی: إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُه
به رغم گذشت چهل و چهار سال از شهادت اسفناک متفکر عالی مقام و اندیشمند بزرگ مرحوم آیةالله شهید مطهری قدس سره الشریف، هم ثلمه و خلا فقدان آن استادِ اسلام شناس برجسته، هنوز در جامعه اسلامی محسوس و ملموس است که: «ثُلِمَ فِی الْإِسْلَامِ تُلْمَةٌ لَا یَسُدُّها شَیْء»؛ و هم به فضل خداوند متعال، آثار بنان و بیان آن دانشمند پرتلاش همچنان مورد استفاده فرهیخنگان و حق جویان است که: «ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتُ وَ فَرْعُها فی السَّمَاءِ تُؤْتی أکلها کُلِّ حینٍ بِإِذْنِ رَبِّها.
همایش با سابقه «حکمت مطهر که با هدف زنده نگاه داشتن یاد و نام و آثار علمی این شهید والامقام برگزار می شود و از این جهت باید به اهتمام نیکوی متصدیان و دست اندرکاران آن آفرین گفت اینک و در هجدهمین دورۀ خود موضوع بسیار با اهمیت جوانان را مطمح نظر قرار داده است موضوعی که یکی از مهمترین و بلکه باید گفت اساسی ترین نقطهٔ هدف گذاری مرحوم شهید مطهری رضوان الله تعالی علیه در عموم تلاشهای علمی و فکری ایشان بوده است.
آن متفکر زمان شناس به حق یکی از موفق ترین اندیشمندان و مصلحان اسلامی بود که با روحیات و نیازهای فکری نسل جوان در زمانه، خود آشنایی کامل داشت و علاوه بر این زبان آن نسل تکامل خواه و جستجوگر را به خوبی میدانست و با گوش، جان پیامها و خواسته های به جای این نسل را میشنید و متناسب با آن نیازهای فکری و نظری به موقع و بدون فوت وقت، به وسیله آثار ارزشمند خود با جوانان ارتباط مؤثر و تعامل سازنده برقرار می.نمود آن استاد فهیم و نکته پرداز به نیکی دریافته بود که اگر اذهان و ضمائر جوانان حق طلب با، حقایق سیراب نگردد، با مطالب ناحق پر خواهد شد و از این رو تمام سعی مشکور خود را بر این نقطه اساسی متمرکز کرده بود که نسل جوان آن دوره را که از سویی با هجوم افکار مادی و الحادی مواجه بودند و از سوی دیگر تحت سیطره فرهنگ غربگرایی رژیم طاغوت قرار داشتند به روشهای متین علمی و فکری، با حقایق اسلام و معارف انسان ساز قرآن و عترت آشنا سازد و چه بسیار جوانان و محافل جوان که به دست قدرتمند دانش و بینش این استاد متفکر در سرتاسر ایران و خارج از مرزهای این کشور، از خطر الحاد مارکسیستی و انحطاط لیبرالیستی و التقاط دینی گروهکهای پر سر و صدای آن دوران، نجات پیدا کرده و با آشنایی با حقایق نورانی قرآن کریم و عترت طاهره «سلام الله علیهم»، به رشد فکری و دینی دست یافته و به حیات طیبه نائل گشتند و سپس در مهمترین مقاطع دوران معاصر یعنی در نهضت و انقلاب شکوهمند اسلامی و سپس در تأسیس نظام جمهوری اسلامی و پس از آن در بزنگاه های
و خطیر این نظام نظیر دفاع مقدس و نظایر آن و همچنین در عرصه حوزه های علمیه و دانشگاهها و متن جامعه اسلامی و محافل جوانان نقش برجسته و سازنده نظری و عملی ایفاء کردند و اثرات گسترده و عمیق مجاهدتهای فکری آن استاد فکور را در مقام عمل و نظر به منصه ظهور درآوردند و هنوز نیز آن برکات بزرگ بحمدالله و المنّه استمرار دارد و بی جهت نبود که امام بزرگوار اعلی الله مقامه توصیه فرمودند کتابهای این استاد عزیز را نگذارند با دسیسه های غیر اسلامی فراموش شود».
رحمت بیکران و رضوان بی پایان حق تعالی بر روح آن استاد شهید متفکر باد که بی تردید، حق بزرگی
بر نسل جوان این کشور در آن دوره و دوره های پس از آن تا به امروز دارد و بی سبب نبود که استادان عظیم الشأن او یعنی امام راحل بزرگوار و حضرت علامه طباطبایی قدس الله تعالی سرهما در شهادت و فقدان اسفناک او، همچون پدر فرزند از دست داده گریستند و ملت فهیم ایران نیز در غم مصیبت او یکپارچه عزدار شد: «وَ سَلَامُ عَلَیْهِ یَوْمَ وُلِدَ وَ یَوْمَ یَمُوتُ وَیَوْمَ یُبْعَثُ حَیًّا».
در این فرصت کوتاه و به مناسبت طرح مسأله مهم جوانان لازم میدانم بر دو نکته اساسی، در این محفل فکری و فرهنگی تأکید نمایم
نکته اول اینکه همان گونه که مرحوم شهید مطهری طاب ثراه» به خوبی دریافته بود، برخورد و مخاطبه با نسل جوان بسیار خطیر و حساس است و باید براساس منطق و استدلال و واقع بینی در همه ابعاد مسائل نظری و مشکلات عملی، جوانان تنظیم و ساماندهی، شود زیرا اگر به سؤالات نظری و پرسشهای نسل جوان که چه بسا بسیار اندیشه سوز و ذهن آزار نیز باشد و همچنین به احساسات و عواطف این نسل پرتکاپو و نیز به خواستههای به حق و به جای آنان پاسخ منطقی و صحیح داده قطعاً. موجب سرخوردگی و ناامیدی و بی اعتمادی و در نهایت طغیانگری این نسل مطالبه گر نشود، خواهد شد و زیان آن برای جامعه، انسانی بسیار وسیع و عمیق خواهد بود.
روش مخاطبه و مواجهه با، جوانان روش دهن کجی و انتقاد و سرزنش و رمی به بی عقلی و بی دینی نیست، و با چنین روشی محال است که بتوانیم جلوی انحرافات دینی و کج روی های اخلاقی را در نسل جوان بگیریم. اگر خواهان هدایت و رشد نسل جوان هستیم تنها راه متین و صحیح آن این است که اولاً باید از نزدیک با درد و رنج جوانان آشنا شد و ثانیاً با زبان منطق و عطوفت و مهربانی با آنان، تعامل سازنده برقرار کرد چنانکه در آن بیان بلند رییس مذهب جعفری، حضرت امام صادق «سلام الله علیه» که این روزها در آستانه سالروز شهادت آنان امام به حق ناطق، قرار داریم، آمده است که به بعضی از اصحاب خود که درباره مخالفان عقیدتی در آن روزگار از آن امام همام پرسیده بود، فرمودند: «فَلَا تَخْرَقُوا بِهِمْ أَ مَا عَلِمْتَ أَن إِمَارَةَ بَنِی أُمَیَّةَ کَانَتْ بِالسَّیْفِ وَ الْعَسْفِ وَ الْجَوْرِ وَ أَنَّ إِمَارَتَنَا بِالرِّفْقِ وَ التَّالُفِ وَ الْوَقَارِ وَ التَّقِیَّةِ وَ حُسْنِ الْخُلْطَةِ وَالْوَرَعِ وَالِاجْتِهَادِ فَرَغَبُوا النَّاسَ فِی دِینِکُمْ وَ فِیمَا أنْتُمْ فِیهِ» با آنان خشونت نورزید، مگر نمی دانید که فرمانروایی و خلافت بنی امیه مبتنی بر زور شمشیر و فشار و ستم، بود ولی حکمرانی و ولایت ما مبتنی بر ملایمت و دوستی و متانت و تقیه و رفتار نیکو و پارسایی و کوشش فراوان است، پس کاریکنید که مردم به دین شما و مسلکی که دارید رغبت و گرایش پیدا کنند.
قرآن کریم با اینکه دین و معارف تابناک آن را حق و مطابق با حقیقت معرفی می کند و آن را حنیف و منطبق بر فطرت بر می شمارد و قیم و پایدار و به دور از هرگونه سستی قلمداد می کند، ولی با همۀ این، اوصاف به پیامبر رحمت و محبت و دانایی که سراسر، وجودش، سرشار از عطوفت و مهربانی و نرم خویی با مردمان بود و برخلاف پاره ای از تفکرات، اعوجاجی، ذره ای تلخی و تندی و خشونت در آن راه نداشت به طور مکرر تصریح میفرماید که در ارائه دین و تعالیم دینی نباید تحمیل و اکراه و اجبار وجود داشته باشد: «فَذَکَّر إِنَّمَا أَنتَ مُذَکَّرُ، لَستَ عَلَیْهِم بِمُصَیْطِرٍ» «وَمَا أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَکَرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخَافُ وَعِیدِ» و آیات بینات متعدد دیگر.
و اما نکته دوم که آن نیز برخوردار از اهمیت جدی است این است که خواسته های به حق نسل جوان برای برخورداری از یک زندگی سرافراز و آبرومند باید در رأس توجه مسئولان و کارگزاران کشور قرار گیرد و همگان باید به این آسیب، اساسی توجه کنیم که اگر این مطالبات و انتظارات، به درستی پاسخ داده نشود و جوانان ما با معضلات بزرگی نظیر فشار بیکاری و افسانه مسکن و بحران افزایش سن ازدواج و فقر و تبعیض و فساد و اعتیاد و سایر آسیبهای شکننده اجتماعی مواجه بوده و خود را در مقابله با این مشکلات خانمان سوز بی پناه ببینند، قطعاً ما با بحران سرمایه اجتماعی بزرگی مواجه خواهیم شد که کمترین نتیجه خسارت بار آن کاهش مشارکتهای ملی و اجتماعی است.
تعالیم دینی و نیز تجربه تاریخ بشری به خوبی نشان میدهد که مردمی که با غول فقر، دست و پنجه نرم کنند در جهات فرهنگی و دینی، هم قوت و قدرت خود را از دست میدهند، چرا که به مصداق آن سخن والای تکان دهنده که ائمه هدی «سلام الله علیهم از رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلّم نقل کرده اند که: «گادَ الْفَقْرُ أنْ یَکُونَ کُفْراً»، فقر هم مرز با بی ایمانی است پیامبر اکرم که به تعبیر خداوند متعال تمام وجود مبارکش آکنده از نهایت دلسوزی برای ایمان مردمان بود، ولی به خوبی دریافته بود که تنگنای نان و گردباد اقتصاد ناسالم و معضلات طاقت فرسای معیشتی، چگونه دین و ایمان آدمی را در می نوردد و از این رو با تضرع به پیشگاه خداوند مهربان عرضه می داشت: «اللهم بَارِک لَنَا فِی الْخُبْزِ وَ لَا تُفَرِّقُ بَیْنَنَا وَبَیْنَهُ فَلَوْ لَا الْخَبْرُ مَا صُمْنَا وَ لَا صَلَّیْنَا وَلَا أَدَیْنَا فَرَائِضِ رَبَّنَا عَزَّ وَ جَلَّا
این بیان هشدار دهنده رسول خدا صلوات الله علیه وآله باید نصب العین و در منظر دید هر روزه مسئولان کشور و همۀ دلسوزان این مرز و بوم و همۀ دغدغه مندان برای نسل جوان باشد و با نهایت جدیت و صداقت، تمام مساعی خود را در رفع معضلات اقتصادی مردم و خصوصاً مشکلات پیش روی جوانان به کار گیرند تا به امید خداوند تعالی همگان به ویژه نسل جوان در این کشور اسلامی برخوردار از یک زندگی آبرومند و سرافراز باشند و خدای ناخواسته تعلق و پیوند آنان با دین و معارف دینی، و نیز علاقه و دلبستگی آنان به کشور و وطن پایمال ناتوانیها و ضعفها و خطاها و بی عملی های ما نشود، که در این صورت هم شاهد هجرت و قهر آنان از دین و هم نظاره گر مهاجرت و ترک آنان از وطن خواهیم بود؛ و این مسلّماً شایسته نظام اسلامی نیست.
چه هر دو نکته ای که به اجمال بیان، شد چه نکته اول که مربوط به ساحت اندیشه و فکر و نظر بود و نکته دوم که مربوط به عرصه اجرا و عمل میشود مطمح نظر همۀ متفکران دینی و مصلحان اجتماعی از جمله مرحوم آیة الله شهید مطهری اعلی الله مقامه بوده و امید است همۀ اندیشه ورزان و نیز همه مجریان و سیاست مداران بدان توجه بیش از پیش نمایند. ان شاء الله
از خداوند تعالی علوّ درجات استاد شهید مطهری قدس سره و نیز صلاح و سداد نسل جوان و سرافرازی و تأیید ملت ایران را مسألت مینمایم. انه ولی الهدایة و التوفیق.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
حسین المظاهری
۹ / اردیبهشت / ۱۴۰۳
۱۹ / شوال / ۱۴۴۵
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت